Concurrentiebeding bij een bedrijfsovername: Hoe zit dat?
Ga je een bedrijf verkopen? Dan kun je er vanuit gaan dat je te maken krijgt met een concurrentiebeding. Zo’n concurrentiebeding wordt namelijk in vele gevallen opgenomen in de overnameovereenkomst. Om je alvast voor te bereiden op de ‘spelregels’ omtrent een concurrentiebeding, vertellen we je er in deze blog meer over.
Wat is een concurrentiebeding?
Een concurrentiebeding is een clausule die wordt opgenomen in een share purchase agreement, om te voorkomen dat iemand met veel kennis en ervaring concurrerende activiteiten gaat ondernemen.
In het geval van een ‘concurrentiebeding bedrijfsovername’, gaat het er om dat de verkoper van het bedrijf binnen een bepaald tijdsbestek niet met de kennis en ervaring bij een concurrerend bedrijf mag gaan werken. Ook het investeren in, of starten van, een nieuw bedrijf dat concurreert met het pas verkochte bedrijf hoort daarbij.
Om een concurrentiebeding extra kracht mee te geven, wordt hier een boetebeding aan gekoppeld. Deze stelt de kopende partij in staat om een boete van een bepaald bedrag op te leggen aan de verkopende partij, op het moment dat een concurrentiebeding niet wordt nagekomen. Hoe lang een concurrentiebeding geldt en binnen welke markt – dat dient nauwkeurig te worden beschreven in de overnameovereenkomst.
Waarom is het belangrijk om een concurrentiebeding op te nemen?
Een koper zal jouw bedrijf onder andere interessant vinden vanwege de sterke, of te realiseren, positie in de markt. Op het moment dat de verkoper in dezelfde markt met een nieuwe onderneming aan de slag gaat, komt er een belangrijke concurrent bij. De verkoper weet immers alles van de verkochte onderneming en hoe hiermee te concurreren. Voor de koper is dit een groot risico.
Om te voorkomen dat koper en verkoper lijnrecht tegenover elkaar komen te staan als zijnde concurrenten, is een concurrentiebeding altijd belangrijk om op te nemen in de overeenkomst van de bedrijfsovername. Dat er in de koopprijs vaak ook een bedrag aan goodwill is opgenomen, maakt een ‘concurrentiebeding verkoop bedrijf’ nog belangrijker.
Waar moet een concurrentiebeding aan voldoen?
Er bestaan verschillende mededingingseisen omtrent een concurrentiebeding; zowel nationaal als Europees. Hieraan dient ieder concurrentiebeding dus te voldoen, ook een bedrijfsovername concurrentiebeding. Een geldend concurrentiebeding dient op de volgende vereisten in te gaan:
- De duur van het concurrentiebeding. Het is belangrijk om te omschrijven voor welke periode het concurrentiebeding zal gelden. In de regel kan dit een periode van maximaal twee jaar zijn, indien er sprake is van een overgedragen goodwill. Wordt er ook know how overgedragen, dan kan het concurrentiebeding ook voor een maximale periode van drie jaar geldig zijn.
- Het geografische bereik van het concurrentiebeding. Een concurrentiebeding dient een realistisch geografisch bereik te hebben. Zo zal er gekeken worden naar het gebied waarbinnen de verkochte onderneming actief was. Is dit regionaal of nationaal, dan zal het concurrentiebeding bijvoorbeeld niet snel gelden voor het uitvoeren van werkzaamheden in een ander (Europees) land.
- De activiteiten die onder het concurrentiebeding vallen. Een geldig concurrentiebeding moet omschrijven welke activiteiten de verkoper specifiek níet zal mogen verrichten. Net als bij het geografische bereik, geldt ook hier dat het concurrentiebeding niet meer activiteiten kan verbieden dan er bij de verkochte onderneming werden uitgevoerd.
- Specifieke uitzonderingen. Het beding kan specifieke uitzonderingen bevatten waarin bepaalde activiteiten zijn toegestaan of waarin de verkoper onder bepaalde voorwaarden toch in beperkte mate concurrerende activiteiten mag ontplooien.
- Sancties bij overtreding. Het concurrentiebeding zal typisch de sancties specificeren die van toepassing zijn als de verkoper het beding schendt. Dit kan zowel financiële boetes als eisen voor schadevergoeding omvatten.
- Beoordelingscriteria. Het beding kan criteria bevatten voor het herzien van de voorwaarden, afhankelijk van veranderingen in de markt of de bedrijfsvoering.
Het is goed om in het achterhoofd te houden dat een concurrentiebeding billijk en afdwingbaar is. Te strenge beperkingen kunnen door een rechtbank als onredelijk worden beschouwd en daardoor nietig worden verklaard. Daarom moet het beding zorgvuldig worden opgesteld, rekening houdend met de rechtmatige belangen van alle betrokken partijen. Het is raadzaam om advies in te winnen over de
juridisch aspecten van een bedrijfsovername. Zeker ook om te borgen dat het concurrentiebeding juridisch houdbaar en effectief is. Hierna kan het concurrentiebeding worden opgenomen in de overnameovereenkomst.
Wanneer vervalt het concurrentiebeding?
Hierboven hebben we beschreven aan welke wettelijke eisen een concurrentiebeding voor bedrijfsovername dient te voldoen. Wordt er aan één of meerdere eisen niet voldaan? Dan kan het concurrentiebeding ongeldig worden verklaard en kan er dus niet op worden verhaald in het geval van concurrerende activiteiten die worden uitgevoerd door de verkoper van het bedrijf. Dit kan bijvoorbeeld zijn als er eisen worden gesteld die de maximale geldingsduur van een concurrentiebeding overschrijden of als het vastgestelde geografische bereik van het concurrentiebeding niet overeenkomt met die van de organisatie op het moment van verkoop. Op het moment dat een concurrentiebeding vervalt, zal de verkoper hier niet meer aan gebonden zijn. Om deze reden is het verstandig om altijd een jurist, of een bedrijfsovername specialist met juridische kennis, mee te laten kijken naar het concurrentiebeding, voordat deze wordt getekend.
Voorbeeld van een concurrentiebeding bij een bedrijfsverkoop
Een concurrentiebeding bij een bedrijfsverkoop kan er, binnen het wettelijk gestelde kader, op verschillende manieren uitzien. Ook kan deze worden aangevuld met een boetebeding of een relatiebeding. Bijvoorbeeld:
Een ondernemer verkoopt een goedlopend bedrijf aan een andere partij. Het bedrijf was actief binnen Nederland en de verkoper was bezig met het werven van nieuwe, zakelijke klanten binnen de markt. De koper wil graag een concurrentiebeding overeenkomen, zodat de verkoper deze activiteiten in Nederland niet uit zal mogen voeren in dezelfde markt óf mag participeren in een soortgelijke bedrijf of wat voor wijze dan ook. Omdat er sprake is van goodwill, wordt er een concurrentiebeding met een geldigheidsduur van drie jaar overeengekomen. Om te voorkomen dat de verkoper bestaande relaties van de verkochte onderneming kan beïnvloeden, wordt er ook een ‘relatiebeding bedrijfsovername’ en een boetebeding opgenomen. Hierin staat omschreven hoe er met de oude relaties omgegaan dient te worden door de verkoper en wat de boete is, als de verkoper de overeenkomst verbreekt. Zo weten beide partijen precies hoe ze ervoor staan en wordt het risico op directe concurrentie van de verkoper, voor de koper weggenomen.
Dit leidt tot de volgende clausules:
Artikel A: Concurrentiebeding
De Verkoper verbindt zich om gedurende een periode van drie (3) jaar na de datum van overdracht van het bedrijf, geen bedrijfsactiviteiten te ontplooien die direct of indirect concurreren met de bedrijfsactiviteiten van de overgenomen onderneming zoals deze op het moment van overdracht worden gevoerd binnen de grenzen van Nederland.
Het is de Verkoper verboden om direct of indirect als eigenaar, aandeelhouder, werknemer, adviseur, agent of op enige andere wijze betrokken te zijn bij enige onderneming die gelijksoortige of concurrerende diensten aanbiedt als de overgenomen onderneming.
De Verkoper zal zich onthouden van het initiëren van zakelijke relaties met partijen die tijdens de periode van één jaar voor de overdracht zakelijke relaties hadden met de overgenomen onderneming, of pogingen daartoe ondernemen.
Artikel B: Relatiebeding
De Verkoper zal gedurende de looptijd van het concurrentiebeding geen contact zoeken of onderhouden met voormalige klanten, leveranciers of partners van de overgenomen onderneming met het doel zakelijke transacties te verrichten die concurreren met de activiteiten van de overgenomen onderneming.
Deze bepaling is van toepassing op relaties die actief waren met de overgenomen onderneming tot twaalf (12) maanden voor de overdrachtsdatum.
Artikel C: Boetebeding
Bij overtreding van de artikelen in dit concurrentie- of relatiebeding verbeurt de Verkoper aan de Koper een direct opeisbare boete van € [specificeer bedrag] voor elke overtreding en daarnaast een bedrag van € [specificeer bedrag] voor elke dag dat de overtreding voortduurt, onverminderd het recht van de Koper om volledige schadevergoeding te vorderen overeenkomstig de wet. Deze boetes zijn verschuldigd zonder dat enige voorafgaande ingebrekestelling vereist is.
Deze clausules zijn bedoeld om de koper te beschermen tegen concurrentie door de verkoper en om de overgedragen goodwill van het bedrijf te waarborgen. Het is belangrijk dat alle bedragen en specifieke termen duidelijk worden overeengekomen en juridisch worden getoetst om de afdwingbaarheid te garanderen. Ook helpt het om een beschrijving te geven van activiteiten die als concurrerend worden beschouwd. Zorg dat alles dus zo SMART mogelijk geformuleerd is.
Vragen over een bedrijfsovername?
Ben jij aan het overwegen om een bedrijfsovername te realiseren of weet je zelfs al zeker dat je voor een koop of verkoop van een bedrijf kiest? Dan kun je bij ons altijd terecht voor persoonlijk
bedrijfsovername advies. Hierbij kijken we naar jouw persoonlijke wensen en natuurlijk naar de kansen in de markt.
Kennis
