Slim je bedrijf verkopen? Zo doe je dat!
Speel je met de gedachten om je bedrijf te verkopen? Uit eigen ervaring weten we dat er dan flink wat op je af komt. Daarom begeleiden wij ondernemers tijdens het gehele verkoopproces van hun bedrijf. Aan de hand van onze Exit Strategie Roadmap werken we aan jouw gewenste bedrijfsovername. Ons doel: voor jou de beste deal op tafel krijgen die de jaren van keihard werken belonen.
Hoe kom je tot een slimme exit strategie?
Waar liggen kansen voor verbetering?
Bedrijf verkopen stappenplan
Je eigen bedrijf verkopen? Veel ondernemers spelen met de vraag hoe ze dit proces slim aan kunnen pakken. Je kunt je bedrijf immers maar één keer verkopen! Aan de hand van een overzichtelijk stappenplan helpen wij ondernemers om hun bedrijfsovername succesvol vorm te geven.
Wat is jouw bedrijf waard bij een verkoop?
Ga je jouw bedrijf verkopen, dan is het natuurlijk fijn om te weten wat jouw bedrijf waard is. Nu zijn er verschillende manieren om een waardebepaling van een bedrijf te uit te voeren.
- Vuistregel-methode: Veel ondernemers gebruiken bij het berekenen van de ondernemingswaarde graag het principe van de sector specifieke EBITDA multiple vermenigvuldigd met de EBITDA. Deze methode geeft namelijk een goede indicatie van de bedragen die in een specifieke sector worden betaald.
- ARR-methode: Maakt het bedrijf geen winst, dan wordt ook nog wel eens gekeken naar het gebruik van een Annual Recurring Revenue-multiple. Dit geldt bijvoorbeeld bij de verkoop van software bedrijven.
- Discounted Cashflow Methode: Het nadeel van de multiple methodes is dat deze weinig rekening houden met toekomstige opbrengsten. Daarom dat professionele kopers liever de DCF methode hanteren. Hiermee wordt namelijk rekening gehouden met het groeipotentieel van een bedrijf én stilgestaan bij eventuele risico's.
Scenario's voor een slimme bedrijfsverkoop
Het verkopen van een bedrijf kan op veel verschillende manieren! Tegenwoordig is de pre-exit een erg populaire vorm van bedrijfsovername. Het voordeel van dit scenario is dat je - dankzij een bankfinanciering als hefboom - een deel van je bedrijf verkoopt tegen een maximale vergoeding. Voor een koper is dit scenario - dat ook wel Leveraged Buyout wordt genoemd - voordelig omdat jij als verkoper nog betrokken blijft bij de onderneming en er dus geen earn out regeling hoeft te worden uitgewerkt.
Andere scenario's zijn een volledige bedrijfsverkoop, een verkoop met earn-out, een management buy in/ buy out of de verkoop aan een compagnon. Lees alles over de verschillende scenario's verderop deze pagina.
Onze aanpak om jouw bedrijf te verkopen
Eerder noemde we al het bedrijf verkopen stappenplan. Dit raamwerk biedt structuur en zorgt ervoor dat we het verkopen van jouw bedrijf efficiënt en doeltreffend kunnen uitvoeren. Hieronder volgt een uitgebreidere toelichting van de 7 stappen richting een succesvolle bedrijfsverkoop:
- Ideale exit bepalen
- Nulmeting uitvoeren
- Bedrijf verkoopklaar maken
- Verkoopdocumentatie opstellen
- Verkooptraject starten
- Due diliguence uitvoeren & contracten opstellen
- De handtekening & champagne
Ideale exit bepalen
Jouw ideale exit is het vertrekpunt van ieder bedrijfsovername. We starten daarbij met het inzichtelijke maken van jouw deal structuur. Van de voorwaarden, earn out, waardebepaling tot aan garanties en restricties. Op basis van deze stap komen we tot een gezamenlijke
exit strategie voor het verkopen van jouw bedrijf.
Nulmeting uitvoeren
Hoe verkoopbaar is jouw bedrijf? Het doel van de
0-meting
is om antwoord te geven op die vraag en goed voorbereid te zijn op het vervolgtraject. Het is namelijk belangrijk om verrassingen tijdens het verkoopproces te voorkomen. Daarom bekijken we jouw bedrijf door de ogen van een potentiële koper. Hieruit komen verbetersuggesties die een impact hebben op de
bedrijfswaardering, en dus ook de uiteindelijke verkoopprijs. De financiële, commerciële, operationele en technische kant van jouw bedrijf worden daarbij doorgelicht.
Bedrijf verkoopklaar maken
De lengte van deze fase wordt sterk beïnvloed door de uitkomsten uit de 0-meting. Het is namelijk aan jou om te bepalen welke verbeterpunten je nog wilt oppakken alvorens je bedrijf te verkopen. Het is daarom zinvol om als onderdeel van je exit strategie extra tijd uit te trekken voor het doorvoeren van verbeteringen. We praten dan over het
bedrijf verkoopklaar maken, met als doel om uiteindelijk een betere deal te realiseren.
Verkoopdocumentatie opstellen
In deze fase werken we aan de verkoopdocumentatie. We maken een
Financieel Plan
en een uitnodigende verkoopbrochure. Dit laatste staat in de wereld van M&A bekend als het informatie memorandum. Verder werken we een anonieme teaser uit en
maken we samen een ‘long list’ met potentiële kopers.
Verkooptraject starten
Als de tijd rijp is gaan we jouw bedrijf te koop aanbieden. We delen een teaser
met ons uitgebreide netwerk van kopers en benaderen de long list. Het doel: de interesse van potentiële kopers wekken en gesprekken voeren met de meest geschikte partijen. Vervolgens nodigen wij geïnteresseerde partijen uit om een
non binding offer
uit te brengen. Nadat we het beste bod hebben uit onderhandeld, werken we met de geselecteerde partij toe naar de uitwerking van een intentieverklaring waarin de belangrijkste voorwaarden voor de bedrijf overname zijn opgenomen. Het is nu tijd om met deze partij, op basis van exclusiviteit, de laatste fase in te gaan.
Due Diligence & contracten opstellen
In deze fase helpen we je om het
Due Diligence (DD) onderzoek van de koper in goede banen te leiden. Niet alleen bouwen we samen een (virtuele) dataroom op, maar ook helpen we je bij de beantwoording van de vragen die de koper heeft. Stap voor stap werken we toe naar de uiteindelijke koopovereenkomst, ook wel
Share Purchase Agreement
genoemd. Hoewel je advocaat de inhoud van dit document moet toetsen, zullen wij je bijstaan bij het boetseren van de voor jouw beste voorwaarden.
Overeenkomst sluiten
Uiteindelijk komen we tot een definitieve overeenkomst die we bij de notaris zullen laten passeren.
Tijd voor Champagne!
Hulp nodig bij de verkoop van jouw bedrijf?
Ons motto is simpel: je kunt je bedrijf maar één keer verkopen, en als je het goed doet, dan is één keer genoeg! Juist daarom helpen wij ondernemers met al hun vragen rondom een succesvolle bedrijfsverkoop. Kun jij wel wat hulp gebruiken bij de verkoop van jouw bedrijf? Laten we dan vrijblijvend een kennismaking plannen.
Hoe pak ik de verkoop van mijn bedrijf slim aan?
Regelmatig worden we gevraagd naar de belangrijkste valkuilen bij een bedrijfsovername. Want hoe pak je de verkoop van jouw bedrijf slim aan? Daarom geven we je hieronder vier tips om te voorkomen dat je geld laat liggen bij een bedrijfsverkoop. Benieuwd naar nog 6 tips? Onderaan het lijstje vind je een link naar een podcast waarin we hier uitgebreid bij stil staan.
Zorg dat je eenmalige kosten normaliseert
Wat zijn afwijkingen - binnen de wereld van M&A normalisaties - die invloed hebben op de EBITDA? Met die vraag starten wij iedere bedrijfswaardering, want normalisaties kunnen een grote impact hebben op de prijs die een koper gaat betalen voor jouw bedrijf. Denk bij normalisaties aan eenmalige uitgaven zoals een bedrijfsfeest, afkoopsom voor slecht functionerend personeel of een software-implementatie. De juiste normalisaties kunnen je duizenden euro's opleveren.
Maak goede afspraken over de Cash & Debt free correctie
Veel ondernemers hebben nog wel redelijk zicht op overtollige cash en eventuele schulden. Maar heb je wel eens gehoord van de Netto Werkkapitaal Correctie? En wist je dat ook debiteuren en crediteuren direct impact hebben op deze correctie? Vaak zien we dat hier onvoldoende bij stil wordt gestaan. Het gevolg is dat de koper slim wat cash zijn kant op laat vloeien. Een gemiste kans wat ons betreft. Daarom leggen wij de spelregels rondom Cash & Debt Free graag vroegtijdig vast in een intentieovereenkomst.
Besef het verschil tussen de closing en effectieve datum
Vaak spreekt een koper al in het Non Binding Offer over de effectieve datum. In de meeste gevallen ligt deze in het verleden, namelijk op 1 januari van het betreffende jaar dat jouw bedrijf wordt overgenomen. Maar stel de closing datum is op 1 september 2024 en de effectieve datum is vastgelegd op 1 januari 2024; in dat geval heeft de koper recht op alle winst tussen 1 januari en 1 september! Mits je hier natuurlijk vooraf afspraken over maakt. Want op die manier voorkom je onaangename verwachtingen.
Één koper is geen koper
Regelmatig komt het voor dat een koper, na het uitvoeren van het due diligence onderzoek, toch probeert nog iets van de prijs af te onderhandelen. Vaak ben je in een dergelijke situatie al vele maanden verder en ben je ook mentaal toe aan de verkoop. Dit is dan ook hét moment voor een koper om hier misbruik van te maken. Door nooit 'al je geld op één partij in te zetten' voorkom je dat je met de rug tegen de muur komt te staan. Meerdere biedingen en meerdere partijen zorgen voor onderhandelingsruimte.
Podcasts over bedrijf verkopen
Recent zijn wij door Johan de Wit, eigenaar van de SaaS bazen community, gevraagd om meer te vertellen over het verkopen van je bedrijf. Hoewel de podcasts gericht zijn op ondernemers die hun
software bedrijf verkopen, geven we veel generiekere tips & tricks.
Potentiële kopers vinden om je bedrijf aan te verkopen
Het vinden van een potentiële koper kan zowel binnen als buiten je bedrijf. Om je op weg te helpen hebben we een aantal varianten uitgewerkt, namelijk:
- Jouw bedrijf verkopen aan je compagnon: Het voordeel is dat je compagnon het bedrijf al kent. Hierdoor zijn vooral de voorwaarden vaak een stuk gunstiger vergeleken met een externe koper.
- Jouw bedrijf verkopen aan je personeel: Dit proces staat ook wel bekend als Management Buy Out (MBO). Wel is de financiering vaak een hekelpunt en daarom wordt vaak private equity of een (bank)financiering aangetrokken.
- Jouw bedrijf internationaal verkopen: Een internationale bedrijfsverkoop leidt vaak tot een hogere bedrijfswaardering. Aan de andere kant zijn de voorwaarden vaak minder en de contracten daardoor dikker.
- Jouw bedrijf verkopen aan familie: Onze tip is om altijd eerst te starten met het betrekken van je familie in je bedrijf alvorens ze ook echt een aandeel te bieden. Privé en werk gescheiden houden is niet voor iedereen weggelegd. Voorkom daarom dat je een verbinding aangaat waar je achteraf spijt van krijgt.
Wil je meer weten over deze - en nog veel meer - opties? Een M&A specialist kan met je meedenken in dit proces en beschikt vaak over een breed netwerk. Zo kun je weloverwogen jouw ideale koper selecteren. Verder is ons blog over de potentiële verkooproutes een aanrader om te lezen.
Wat te doen bij een bedrijfsverkoop?
Bij het lezen van deze pagina is het vast al duidelijk geworden dat een bedrijfsovername om specialistische kennis vraagt. Het begint bij het bepalen van het (voor jou) passende exit-scenario en eindigt wanneer je het geld fysiek op je rekening hebt staan en de bedrijfsoverdracht plaats vindt. Helaas hebben we geen universeel antwoord op de vraag wat je moet doen bij een bedrijfsovername. Daarvoor is iedere situatie uniek.
Drie tips die we je niet willen ontzeggen:
1) Huur juridische en fiscale hulp in bij de intentieovereenkomst en de overige contracten.
2) Weet dat de ondernemingswaarde (Enterprise Value) en koopprijs verschillende dingen zijn.
3) Wet nooit op 'één paard' en zorg dat je altijd een bieding achter de hand hebt.
Heb je hulp nodig om de champagne te ontkurken en ook jouw bedrijfsovername tot een succes te brengen? Schroom dan niet om vrijblijvend een afspraak te plannen.
Download ons gratis e-book:
Recente klantcases bedrijf verkopen
In 2023 heeft Anno1982 de aandeelhouders van PlanGo begeleid in hun pre-exit traject. In dit traject heeft Écart Invest een meerderheidsbelang verkregen.
Lees meer...
In 2023 heeft Anno1982 de aandeelhouders van Protect4S begeleid in de internationale verkoop van hun bedrijf. In dit traject heeft SecurityBridge, i.s.m. een private equity fonds, een meerderheidsbelang verkregen.
In 2020 heeft Anno1982 de eigenaar van SafeHarbour begeleid in de verkoop van zijn bedrijf. In dit traject heeft Energy, in samenwerking met Main Capital, de aandelen verworven. Hiermee heeft het bedrijf haar dienstverlening ten aanzien van GRC-oplossingen verbreed.
Klantverhaal -
Je bedrijf verkopen is niet zo zwart-wit als het lijkt.
Tamara Rooijakkers, eigenaresse van Tandartspraktijk Eindhoven en Reusel, had nog helemaal niet de ambitie om haar bedrijf te verkopen. Ze kreeg zelfs bijna uitslag als ze nadacht over de verkoop van haar bedrijf. Totdat ze een non binding offer binnen kreeg… toen begon er toch iets te kriebelen. Ze koos niet voor een volledige verkoop, maar ging een joint venture aan en rolde door binnen een groter geheel. Hoe? Lees haar verhaal voor alle details.
Je bedrijf verkopen? Hier kijkt een koper naar!
Ga je jouw bedrijf verkopen dan begint een professionele koper vaak met een analyse van je cijfers. Het financieel plan en de historische cijfers vormen daarbij de basis. Vervolgens zijn er nog honderden andere punten. Deze vallen binnen de volgende vier categorieën:
- De financiële, juridische en fiscale kant van jouw bedrijf
- De operationele kant van jouw bedrijf.
- De commerciële kant van jouw bedrijf.
- De technische kant van jouw bedrijf.
Hieronder vind je een overzicht van de 25 belangrijkste punten waar een koper naar kijkt. Wil je meer toelichting per onderdeel? Lees hier alles over het verkopen van jouw bedrijf.
Bovenstaande lijst geeft je een goed overzicht van de 25 onderwerpen waar een professionele koper naar kijkt. Nu geldt voor MKB-ondernemers dat deze punten vaak tot uiting komen in de Small Firm Premium (SFP). De SFP kun je zien als een discount die als onderdeel van de DCF-methode kan leiden tot een lagere bedrijfswaardering. Een koper zal op basis van de ontvangen informatie een inschatting maken van de eventuele risico's. Deze neemt hij mee in de WACC, de verdisconteringsvoet die bij een waardebepaling gebruikt wordt. Het volgende overzicht hanteren wij zelf bij een bedrijfswaardering. Goed om hier in de voorbereiding van jouw bedrijfsovername rekening mee te houden dus.
Wil je nog specifieker weten hoe het in jouw sector zit met de onderwerpen waar een koper op let tijdens de verkoop van jouw bedrijf? Lees hier alles over:
- het verkopen van een SaaS bedrijf.
- het verkopen van een IT Consultancy bedrijf.
- het verkopen van een marketingbureau.
- het verkopen van een tandartspraktijk.
Benieuwd hoe jij scoort op alle punten? Voer de exit ready scan uit door op de volgende button te klikken:
Wat kost een bedrijfsovername?
Wat een bedrijfsovername kost hangt sterk samen met de professionals die je inhuurt en de complexiteit van de deal. Bij de kosten voor professionals moet je denken aan een bedrijfsovername specialist en een M&A advocaat. In het geval van eerstgenoemde is het slim om te werken met een succes fee. Op die manier heeft jouw adviseur ook ‘skin-in-the-game’ en wordt hij beloond voor het uiteindelijke resultaat. Voor de M&A advocaat geldt vaak een uurtje-factuurtje situatie. Probeer dit te beperken door vooraf prijsafspraken te maken over de op te leveren documenten. Een complexe deal heeft daarbij direct impact op de kosten voor de advocaat. Denk bijvoorbeeld aan een overname waarbij je doorrolt naar een NewCo constructie. Oh ja, en vergeet ook niet om de belasting bij de verkoop van je bedrijf mee te nemen. Dit zijn ‘kosten’ die ook impact kunnen hebben op de bedrijfsovername. Verderop kun je meer lezen over dit onderwerp.
De verschillende vormen van bedrijfsovername advies.
Het is verstandig om je tijdens een bedrijfsovername te laten bijstaan door specialisten op het gebied van mergers & acquistions. Zo heb je specialisten voor financieel, juridische en fiscaal advies. Termen als Corporate Finance Specialist, M&A advocaat of Business Valuator vliegen je dan al snel om de oren.
Daarnaast heb je ook vaak een bedrijfsovername adviseur nodig om het hele proces in goede banen te leiden.
Het is ons advies om met deze laatste persoon te starten. Een bedrijfsovername adviseur heeft vaak een netwerk van specialisten om zich heen. Op die manier ga je efficiënt om met bedrijfsovername advies en voorkom je torenhogen kosten.
Hoe werkt financiering bij de verkoop van je bedrijf?
Als verkoper moet je er bij je bedrijf verkopen rekening mee houden dat je in veel gevallen slechts een deel van de verkoopsom direct op je rekening krijgt. Een achtergestelde lening (vendor loan) of earn out zijn manieren waarop een koper de financiering regelt. Maar ook een bankfinanciering of het laten aanhaken van een investeerder zijn manieren waarop de financiering van de bedrijfsverkoop tot stand komt.
Het is goed te beseffen dat een bedrijfsovername complexer wordt wanneer meerdere financieringsvormen van toepassing zijn. Goedkeuringen van de bank of een investeringsfonds kunnen voor vertraging zorgen én de onderliggende contracten worden hierdoor vaak complexer. Benieuwd hoe dit zit? Lees ons volledige blog over het financieren van bedrijfsovernames.
De belangrijkste bedrijfsovername afkortingen & termen op een rijtje
M&A
Dit staat voor Mergers & Acquisitions. In Nederland is dit beter bekend als
fusies en overnames.
P&L
Dit staat voor Profit & Loss en is bij ons beter bekend als Winst & Verliesrekening.
EBITDA
Dit staat voor Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortisation (EBITDA).
DCF
Het gaat hierbij om de Discounted Cash Flow methode.
NBO
Dit is het non-binding-offer wat draait om de bieding die je van een koper ontvangt.
LOI
Dit staat voor Letter Of Intent wat wij in Nederland kennen als intentieovereenkomst.
SPA
De Share Purchase Agreement is het sluitstuk van een aandelenverkoop.
Cash & Debt free
Jouw bedrijf wil je na vrij van overtollige liquide middelen en schulden overdragen.
Cash en Debt free dus.
Effectieve datum (ED)
Deze datum mag je niet verwarren met de closing datum. Op de ED komt de onderneming officieel op rekening en risico van de koper te staan.
Closing datum
Dit staat voor Letter Of Intent wat wij in Nederland kennen als intentieovereenkomst.
SFP
De Small Firm Premium wordt bij MKB-bedrijven gehanteerd in het berekenen van de WACC.
Tips & Tricks om je bedrijf slim te verkopen
Nog niet uitgelezen? Duik dan in onze blogs over allerlei onderwerpen die komen kijken bij een bedrijf verkopen of het verkoopklaar maken van je bedrijf.
