Deelnemingsvrijstelling: Wat zijn de voorwaarden?

Als ondernemer kom je er niet onderuit dat je belasting moet betalen. Maar, dubbel belasting betalen wil natuurlijk niemand! Om dit te voorkomen is onder andere de deelnemingsvrijstelling in het leven geroepen. Zeker als je wilt investeren in een bedrijf of je in wilt kopen, dan krijg je op een gegeven moment bij het onderwerp bedrijf verkopen te maken met de deelnemingsvrijstelling. Maar hoe zit dat eigenlijk? Want wanneer kan de deelnemingsvrijstelling toegepast worden en met welke deelnemingsvoorwaarden dien je rekening te houden? We vertellen je alles wat jij moet weten over de deelnemingsvrijstelling!

Wat is deelnemingsvrijstelling?

Om de vraag ‘Wat is deelnemingsvrijstelling?’ te beantwoorden, beginnen we bij het eerste deel van het woord: Deelneming. Een deelneming betekent dat iemand een belang in een onderneming heeft. Bij een deelneming wordt deze onderneming door een ander gedreven. Deze situatie kan bijvoorbeeld voorkomen bij een ondernemer die een belang heeft in zowel een moeder- als een dochtermaatschappij.

De deelnemingsvrijstelling zorgt er dan voor dat de winst die bij de dochtermaatschappij al eens is belast, niet nóg eens wordt belast bij de moedermaatschappij. Op die manier voorkomt de deelnemingsvrijstelling dat er over een winst die wordt gerealiseerd door gegroepeerde bedrijven dubbele belasting wordt geheven.

De deelnemingsvrijstelling valt in Nederland als zijnde fiscale regeling onder de Wet op vennootschapsbelasting.

Wat zijn de voorwaarden voor deelnemingsvrijstelling?

Bij de deelnemingsvrijstelling komen enkele voorwaarden kijken. Zo is de deelnemingsvrijstelling niet toe te passen op het moment dat er sprake is van een belastingplichtige die als beleggingsinstelling wordt aangemerkt, of een niet-kwalificerende beleggingsdeelneming. Bij een kwalificerende beleggingsdeelneming kan de deelnemingsvrijstelling wél worden toegepast. Simpel gezegd: als je bedrijf voornamelijk investeert zonder zich actief te mengen in het beheer van de bedrijven waarin het investeert, en het lijkt meer op een beleggingsfonds, dan kun je niet profiteren van de deelnemingsvrijstelling. Echter, als je een significant aandeel bezit in een bedrijf en je betrokken bent bij het management of de bedrijfsvoering, dan kan de deelnemingsvrijstelling wel van toepassing zijn, waardoor je belastingvoordeel krijgt op de inkomsten uit deze deelneming.

Als we het vervolgens fiscaal gaan bekijken, dient de deelneming minimaal 5% van het nominaal gestorte aandelenkapitaal te omvatten.

Bij een bedrijf dat in totaal voor een nominale waarde van één miljoen euro aan aandelen uitgeeft, dien je als ondernemer dus minimaal voor een 50.000 euro aan aandelen te kopen, om voor deelnemingsvrijstelling in aanmerking te komen. Deze voorwaarde voor deelnemingsvrijstelling stelt zeker dat er werkelijk gesproken kan worden over een serieuze deelneming. Wel is het goed om te weten dat het recht op deelnemingsvrijstelling, als je voldoet aan de minimale 5% deelneming, nog drie jaar geldig blijft. Dit geldt ook als je onder de grens van 5% belandt in de loop van deze drie jaar. Vanwege deze voorwaarde is het aan te raden om een fiscalist met je mee te laten kijken, zodat je goed weet welke mogelijkheden jij hebt met betrekking tot de deelnemingsvrijstelling.

Hoe werkt de deelnemingsvrijstelling bij een bedrijfsverkoop?

De deelnemingsvrijstelling is dus een belangrijk fiscaal mechanisme in Nederland dat bedoeld is om economische dubbele belasting van winsten (zoals dividenden en kapitaalwinsten) te voorkomen die voortkomen uit een deelneming. Bij het verkopen van een bedrijf, of meer specifiek een deelneming, zijn er een aantal punten waar je op moet letten om te zorgen dat je optimaal gebruikmaakt van de deelnemingsvrijstelling en eventuele fiscale problemen voorkomt:

1. Kwalificerende deelneming: Om voor de deelnemingsvrijstelling in aanmerking te komen, moet je een kwalificerende deelneming hebben. Dit betekent in de regel dat je minimaal 5% van de aandelen (of winstrechten) in een vennootschap bezit. Zorg ervoor dat je deze drempel haalt en behoudt.
2. Subjectieve vrijstellingstoets: De deelneming moet voldoen aan bepaalde voorwaarden om onder de deelnemingsvrijstelling te vallen. Een belangrijke toets hierbij is de subjectieve vrijstellingstoets, waarbij gekeken wordt of de deelneming niet hoofdzakelijk is gehouden met het doel om dividenden bij de aandeelhouder vrij van belasting te ontvangen door middel van een constructie of samenstel van handelingen.
3. Beleggingsdeelneming uitsluiting: Als de deelneming als een beleggingsdeelneming wordt beschouwd, waarbij het primair doel van het houden van de deelneming het behalen van een rendement is dat normaal wordt behaald op beleggingen, kan de deelnemingsvrijstelling uitgesloten zijn. Dit is de zogenaamde 'motive test'.
4. Operationele activiteiten: Het is voordelig als de deelneming operationele activiteiten onderneemt. Dit versterkt het argument dat de deelneming niet alleen voor fiscale voordelen wordt gehouden.
5. Documentatie en administratie: Houd een gedetailleerde administratie en documentatie bij van je investeringsbeslissingen, bedrijfsactiviteiten en het doel van je deelneming. Dit kan belangrijk zijn om aan te tonen dat je aan de voorwaarden voor de deelnemingsvrijstelling voldoet.
6. Fiscale eenheid overwegingen: Overweeg de impact van de deelnemingsvrijstelling binnen de context van een fiscale eenheid. De regels kunnen verschillen wanneer je deel uitmaakt van een fiscale eenheid, en dit kan invloed hebben op hoe de voordelen van de deelnemingsvrijstelling worden gerealiseerd.
7. Internationale aspecten: Als de deelneming in het buitenland is gevestigd, zorg dan dat je ook rekening houdt met de belastingverdragen tussen Nederland en het betreffende land, en eventuele internationale dubbele belastingaspecten. De deelnemingsvrijstelling werkt in principe ook voor buitenlandse deelnemingen, maar de specifieke voorwaarden en uitwerking kunnen verschillen.
8. Advies van een belastingadviseur: Gezien de complexiteit van de belastingwetgeving en de mogelijke financiële impact, is het sterk aan te raden om professioneel belastingadvies in te winnen. Lees ook vooral ons blog over belasting bij de verkoop van een bedrijf. Een belastingadviseur kan je helpen om de structuur van je investering zodanig vorm te geven dat je optimaal gebruikmaakt van de deelnemingsvrijstelling, terwijl je voldoet aan alle wettelijke vereisten.

Door rekening te houden met deze punten kun je de voordelen van de deelnemingsvrijstelling benutten en tegelijkertijd fiscale valkuilen vermijden bij een bedrijfsverkoop.